PHP cơ bản – Bài 14: Viết ứng dụng tạo mã xác nhận bằng PHP

Trong bài này, chúng ta tiếp tục tìm hiểu phương pháp tạo dãy số ngẫu nhiên để chống tấn công flood dữ liệu. Hoặc ai đó cố tình spam khiến cơ sở dữ liệu của chúng ta không thể xử lý tiếp được.

Ở những bài trước, chúng ta đã tìm hiểu về cách làm việc với PHP kết hợp MYSQL trong việc xây dựng hệ thống thêm, sửa, xóa và quản lý user.

Trước tiên, chúng ta tiến hành tạo form HTML đơn giản để thực thi thao tác nhập liệu như sau:

Chúng ta chú ý phần hình ảnh, tại đây tôi truyền đường dẫn chính là liên kết tới trang random_image.php. Trang này sẽ thực thi công việc tạo ra những bức hình có dãy số ngẫu nhiên để phần nhập liệu của người sử dụng tham chiếu tới.

Tiếp theo, chúng ta khởi tạo file random_image.php để lấy ra dãy số ngẫu nhiên và phát sinh chúng ngay trên tấm hình cho người truy cập nhập liệu.

Để làm được điều đó. Chúng ta sẽ khởi tạo session và lưu dãy số nhập liệu đó vào session của mình, sau đó so khớp với trang form bên kia.(xem lại bài 6: Khái niệm cơ bản về cookie và session trong PHP)

Đầu tiên chúng ta sử dụng hàm md5 và ran để mã hóa các ký tự bao gồm số và chữ cái. Khi sử dụng hàm md5() ký tự phát sinh sẽ lên tới 32 ký tự. Và chúng ta chỉ lấy duy nhất 5 ký tự từ chuỗi mã hóa đó bằng hàm substr. Tiếp tục ta lưu đoạn mã hóa này trong session cụ thể $_SESSION[‘security_code’], để tại trang form ta sẽ sử dụng so sánh với phần nhập liệu của người sử dụng.

Vậy nên đoạn code dưới sẽ giải quyết các tình huống này.

Kế đến ta khởi tạo tấm hình với chiều rộng và chiều cao mà ta thiết lập thông qua hàm ImageCreate() . Và tiếp tục khai báo 2 màu chính là trắng và đen bằng hàm ImageColorAllocate($image, red, green, blue ). Hàm này sẽ tạo ra một màu sắc từ hệ màu RGB trên tấm hình mà chúng ta vừa khởi tạo.

Tiếp tục ta đổ background của tấm hình sẽ là màu đen và chữ xuất hiện trên tấm hình sẽ là màu trắng bằng hàm ImageFill() và hàm ImageString(). Hàm ImageString có một số đối số cơ bản như sau: ImageString($image, 5, 30, 6, $security_code, $white); Trong đó:

+ $image là hình mà chúng ta khởi tạo.

+ 5: là font-size mà chúng ta quy ước cho ký tự xuất hiện trên hình.

+ 30: là khoảng cách bên trái của tấm hình.

+ 6 : là khoảng cách từ trên của tấm hình.

+ $security_code: là đoạn code sau khi chúng ta cắt ra ở trên.

+ $white: là màu sắc mà chúng ta đã sử dụng hàm ImageColorAllocate() ở trên để khởi tạo ra màu trắng.

Kế tới chúng ta sẽ sử dụng lệnh header để trả nội dung này trở về dữ liệu dạng hình. Và tiến hành khởi tạo định dạng cho file hình mà chúng ta vừa tạo là JPG đồng thời giải phóng hình tạm được sử dụng để khợi tạo ra tấm hình này bằng đoạn code sau:

Để dễ quản lý chúng ta sẽ đặt tất cả đoạn code trên vào trong 1 hàm để dễ sử dụng và quản lý chúng tốt hơn. Vậy toàn bộ đoạn code trong trang random_image.php này như sau.

Tiếp tục, trong trang form chúng ta phải khởi tạo session để chúng nhận được các giá trị mà ta đã khởi tạo và sử dụng ở trang random_image, kế tới ta kiểm tra xem người dùng có nhấn submit chưa. Nếu có ta sẽ tiếp tục kiểm tra xem người dùng nhập vào textbox có đúng là dãy số hiển thị trên hình ảnh hay không. Và xuất ra thông báo tương ứng với nội dung của người nhập liệu. (xem lại bài 3: Xử lý giá trị form trong PHP)

Sau đây là toàn bộ code của trang form.php.

Tổng kết:

Qua bài học này, chúng ta đã hiệu được nguyên tắc xử lý và những hàm cơ bản mà 1 hệ thống khi sử dụng captcha cần phải vận dụng như thế nào. Và tất nhiên hàm xử lý captcha này cũng chỉ mang kiến trúc tương đối. Để tăng cường tính bảo mật hơn, các bạn nên sử dụng 1 số hàm chuyên dụng nhằm mã hóa hoặc gây nội dung khó nhìn hơn để chặn các tools hoặc các hệ thống bot có thể qua mặt thông số này.

Xuân Trung